Bạo lực học đường
1. Vụ nữ sinh bị đánh hội đồng tại Hưng Yên (2019)
Một vụ việc gây rúng động dư luận xảy ra tại Hưng Yên khi một nữ sinh lớp 9 bị 5 bạn nữ khác đánh hội đồng ngay trong lớp học, trong khi thầy cô và bạn bè không hề can thiệp. Hình ảnh nạn nhân bị lột đồ, giật tóc, đấm đá tàn nhẫn khiến xã hội phẫn nộ và báo động về sự xuống cấp trong văn hóa học đường cũng như sự thờ ơ, vô cảm của môi trường xung quanh.
2. Vụ bạo lực học đường ở Trà Vinh (2014)
Tại một trường THPT ở Trà Vinh, một nữ sinh đã bị nhóm bạn liên tục tát và đánh ngay trong lớp học, có giáo viên đứng gần đó nhưng không ngăn cản. Sự việc bị quay video và lan truyền rộng rãi trên mạng, làm dấy lên làn sóng yêu cầu xử lý nghiêm các hành vi bạo lực học đường, cũng như đào tạo kỹ năng ứng xử cho giáo viên.
3. Bạo lực học đường lan truyền qua mạng xã hội
Ngày nay, việc quay clip bạo lực và đăng tải lên mạng xã hội không còn xa lạ, thậm chí trở thành “trò giải trí” của một số học sinh. Những video đó không chỉ gây tổn thương nặng nề cho nạn nhân, mà còn góp phần kích thích tâm lý bạo lực, cổ vũ hành vi lệch lạc trong môi trường học đường.
4. Bạo lực bằng ngôn từ – hình thức âm thầm nhưng nguy hiểm
Không chỉ là đánh đấm, nhiều học sinh ngày nay phải chịu đựng bạo lực tinh thần qua những lời miệt thị, sỉ nhục, xa lánh, bắt nạt bằng lời nói. Đây là một dạng bạo lực khó nhận diện nhưng gây hậu quả nghiêm trọng, khiến nạn nhân mất tự tin, trầm cảm, thậm chí tự tử.
5. Tác động tâm lý lâu dài của nạn nhân
Nhiều học sinh từng là nạn nhân của bạo lực học đường phải điều trị tâm lý trong nhiều năm, không dám đến trường, học hành sa sút, hoặc mang cảm giác sợ hãi, bất an suốt đời. Điều này cho thấy, hậu quả của bạo lực học đường không chỉ dừng lại ở thể xác, mà còn hủy hoại cả tinh thần và tương lai của người trẻ.
6. Vụ nữ sinh Hải Dương tự tử vì bị bạn bè bắt nạt (2020)
Một nữ sinh lớp 10 ở Hải Dương đã để lại thư tuyệt mệnh và tự tử vì bị bạn bè xa lánh, nói xấu, tung tin đồn. Đây là một ví dụ đau lòng về hậu quả của bạo lực tinh thần trong học đường, nhấn mạnh vai trò quan trọng của sự quan tâm, can thiệp kịp thời từ gia đình và nhà trường.
7. Bạo lực học đường trong văn học – “Kính Vạn Hoa” của Nguyễn Nhật Ánh
Trong truyện Kính Vạn Hoa, Nguyễn Nhật Ánh từng phản ánh cảnh học sinh bị bắt nạt, bị xem thường vì nghèo hoặc học kém. Tuy không mang tính cực đoan, nhưng những chi tiết ấy phản ánh thực trạng phổ biến của học đường: phân biệt đối xử và đè nén tâm lý giữa học sinh với nhau, là mầm mống của bạo lực học đường.
8. Phim “13 Reasons Why” – hệ lụy của bắt nạt học đường
Bộ phim 13 Reasons Why (Netflix) kể về Hannah – một nữ sinh tự tử sau khi bị bạn bè bắt nạt, quấy rối và cô lập. Bộ phim như lời cảnh tỉnh về mức độ tổn thương tinh thần mà học sinh có thể phải chịu đựng khi bị bạo lực học đường, đặc biệt là trong bối cảnh mạng xã hội lan rộng.
9. Thái độ thờ ơ, đổ lỗi của người lớn
Trong nhiều vụ việc, phụ huynh và nhà trường thường đổ lỗi cho nạn nhân, cho rằng “trẻ con đánh nhau là bình thường”. Thái độ này khiến những người gây bạo lực không bị xử lý đúng mức, trong khi người bị hại thì phải chịu đựng nỗi đau mà không ai bảo vệ.
10. Vai trò tích cực của bạn học can thiệp kịp thời
Trái ngược với sự im lặng phổ biến, có những trường hợp bạn học đã dũng cảm đứng ra ngăn chặn bạn bè đánh nhau, báo cho giáo viên hoặc quay lại video làm bằng chứng để bảo vệ nạn nhân. Những hành động này thể hiện vai trò tích cực của học sinh trong việc xây dựng môi trường học đường an toàn, nhân văn.
11. Một số quốc gia xây dựng chương trình phòng chống bạo lực học đường
Tại Nhật Bản và Hàn Quốc – nơi từng có tỷ lệ tự tử học sinh cao do bắt nạt – các trường học đã triển khai chương trình phòng chống bạo lực học đường toàn diện, bao gồm tư vấn tâm lý, giám sát chặt chẽ hành vi học sinh, và giáo dục đạo đức từ cấp tiểu học. Việt Nam hoàn toàn có thể học hỏi những mô hình này để giảm thiểu tình trạng tương tự.