Bình đẳng giới trong xã hội hiện đại
1. Mary Wollstonecraft – Người đặt nền móng cho triết học nữ quyền
Vào cuối thế kỷ 18, Mary Wollstonecraft đã viết nên tác phẩm kinh điển A Vindication of the Rights of Woman (1792), trong đó bà lập luận rằng sự bất bình đẳng giới không xuất phát từ tự nhiên mà là sản phẩm của một nền giáo dục bất công do nam giới định hình. Quan điểm táo bạo này đã tạo tiền đề cho các phong trào nữ quyền sau này, khi đặt ra một nền tảng tư tưởng tiến bộ, khẳng định rằng phụ nữ cũng xứng đáng được giáo dục và tham gia vào đời sống xã hội như nam giới.
2. Susan B. Anthony – Người tiên phong đấu tranh vì quyền bầu cử của phụ nữ Mỹ
Susan B. Anthony là biểu tượng cho cuộc đấu tranh kiên cường vì quyền chính trị của phụ nữ. Năm 1872, bà bị bắt vì dám thực hiện quyền bầu cử khi luật pháp Mỹ vẫn chưa công nhận quyền này cho phụ nữ. Suốt đời bà đấu tranh không mệt mỏi và góp phần không nhỏ vào việc thông qua Tu chính án thứ 19 năm 1920 – một cột mốc lịch sử khi phụ nữ Mỹ lần đầu tiên được chính thức công nhận quyền bỏ phiếu.
3. Katherine Sheppard – Biểu tượng nữ quyền tại New Zealand
Katherine Sheppard đã khắc tên mình vào lịch sử khi lãnh đạo phong trào đòi quyền bầu cử cho phụ nữ tại New Zealand. Nhờ sự dẫn dắt kiên trì của bà, New Zealand trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới trao quyền bỏ phiếu cho phụ nữ vào năm 1893. Thành tựu này không chỉ thay đổi vận mệnh phụ nữ New Zealand mà còn là hình mẫu tiên phong cho phong trào nữ quyền toàn cầu.
4. Emmeline Pankhurst – Người khơi dậy tinh thần đấu tranh nữ quyền ở Anh
Là người sáng lập Liên minh Chính trị và Xã hội Phụ nữ (WSPU), Emmeline Pankhurst đã tổ chức nhiều chiến dịch đấu tranh mạnh mẽ nhằm đòi quyền bầu cử cho phụ nữ Anh. Dù không sống đến ngày đạo luật được thông qua, nhưng tinh thần bất khuất và tầm ảnh hưởng sâu rộng của bà đã trở thành di sản quý giá cho lịch sử phong trào bình đẳng giới.
5. Margaret Sanger – Người mở đường cho quyền sinh sản của phụ nữ
Trong bối cảnh xã hội coi việc sinh sản là “nghĩa vụ” không thể từ chối của phụ nữ, Margaret Sanger đã dũng cảm đi ngược định kiến. Bà sáng lập tổ chức Sinh đẻ có kế hoạch Quốc gia, mở bệnh viện kế hoạch hóa gia đình đầu tiên ở Mỹ, giúp phụ nữ có quyền kiểm soát thân thể và sinh sản của chính mình. Đó là một bước tiến lớn trên con đường giải phóng phụ nữ khỏi những rào cản về giới và kinh tế.
6. Alice Paul – Người đề xuất Tu chính án Bình đẳng Giới
Alice Paul là một trong những nhà hoạt động nữ quyền nổi bật đầu thế kỷ 20. Bà đã lãnh đạo cuộc diễu hành lớn trước lễ nhậm chức Tổng thống Mỹ năm 1913 để yêu cầu quyền bình đẳng cho phụ nữ. Quan trọng hơn, bà là người đầu tiên đề xuất Tu chính án về Quyền Bình đẳng (Equal Rights Amendment), nhằm đảm bảo sự bình đẳng pháp lý giữa các giới trong Hiến pháp Mỹ.
7. Simone de Beauvoir – Nhà triết học tạo bước ngoặt cho tư tưởng nữ quyền
Tác phẩm The Second Sex (1949) của Simone de Beauvoir là một cột mốc trong lịch sử tư tưởng nữ quyền. Bằng lối phân tích triết học sắc sảo, bà đã chỉ ra rằng xã hội từ lâu đã gán cho phụ nữ vai trò thứ yếu, là “giới tính thứ hai”. Tư tưởng của bà không chỉ làm thay đổi cách nhìn nhận về phụ nữ mà còn truyền cảm hứng cho các phong trào đấu tranh vì quyền của họ trên khắp thế giới.
8. Maya Angelou – Biểu tượng nữ quyền da màu và nhân quyền
Sinh ra và lớn lên trong một xã hội đầy rẫy phân biệt chủng tộc và bất công giới tính, Maya Angelou đã vượt qua tuổi thơ tổn thương để trở thành nhà văn, nhà thơ và nhà hoạt động nhân quyền nổi tiếng. Bà là tiếng nói đại diện cho những người phụ nữ da màu – những người chịu sự áp bức chồng chéo. Qua tác phẩm và hành động, bà đã chứng minh rằng phẩm giá và giá trị con người không thể bị phủ nhận bởi màu da hay giới tính.
9. Hồ Chí Minh – Tư tưởng tiến bộ về vai trò của phụ nữ Việt Nam
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định: “Non sông gấm vóc Việt Nam do phụ nữ ta, trẻ cũng như già, ra sức dệt thêu mà thêm tốt đẹp, rực rỡ.” Đây không chỉ là một lời ca ngợi mà còn thể hiện tư tưởng tiến bộ về vai trò của người phụ nữ trong công cuộc xây dựng đất nước, phản ánh tinh thần bình đẳng giới trong văn hóa Việt Nam hiện đại.
10. Eleanor Roosevelt – Biểu tượng nữ quyền Mỹ
Với tư cách là Đệ nhất phu nhân Hoa Kỳ và sau này là đại diện tại Liên Hợp Quốc, Eleanor Roosevelt đã để lại nhiều dấu ấn trong các phong trào nhân quyền và nữ quyền. Bà từng nói: “Phụ nữ giống như túi trà – bạn sẽ không biết cô ấy mạnh mẽ đến thế nào cho đến khi bị ngâm trong nước nóng.” Câu nói ấy khắc họa rõ nét sức mạnh tiềm ẩn và khả năng vượt khó phi thường của phụ nữ khi đối mặt với thử thách.
11. Michelle Obama – Tiếng nói can đảm và đầy cảm hứng cho bình đẳng
Trong vai trò là Đệ nhất phu nhân Mỹ, Michelle Obama không chỉ đại diện cho vẻ đẹp trí tuệ và sự nhân hậu, mà còn là tiếng nói mạnh mẽ cho sự công bằng. Bà từng chia sẻ: “Tôi đã cố gắng hết sức để nói lên sự thật và làm sáng tỏ câu chuyện của những người thường bị gạt sang một bên.” Phát biểu này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc lắng nghe và nâng đỡ những tiếng nói yếu thế trong xã hội.
12. Audre Lorde – Nhà thơ và nhà hoạt động nữ quyền da màu
Audre Lorde, với tư cách là một người phụ nữ da màu, đồng tính và nhà văn, đã trải nghiệm nhiều tầng lớp của sự kỳ thị. Bà từng khẳng định: “Tôi không thể cảm thấy tự do khi vẫn còn những phụ nữ không tự do ngoài kia.” Câu nói mang tính thức tỉnh này nhấn mạnh rằng đấu tranh cho bình đẳng giới là trách nhiệm không chỉ của cá nhân mà của toàn xã hội.
13. Lupita Nyong’o – Minh chứng cho sự đa dạng trong vẻ đẹp và quyền được thể hiện
Lupita Nyong’o, nữ diễn viên từng đoạt giải Oscar, đã phát biểu rằng: “Hi vọng khuôn mặt của tôi trên màn ảnh sẽ giúp các bạn gái trẻ tin vào vẻ đẹp của chính mình.” Với phát biểu này, cô đã góp phần phá bỏ định kiến về ngoại hình, màu da trong xã hội và khẳng định rằng mỗi người phụ nữ – dù mang nét đẹp nào – đều xứng đáng được công nhận và tôn trọng.