“Hãy tự mình tạo nên cuộc sống mà bạn muốn, bởi vì chỉ có bạn mới biết được mình cần gì.” – Steve Jobs
Dàn ý NLXH về vấn đề: Tự lập hay ỷ lại
I. MỞ BÀI
Trong xã hội hiện đại, xu hướng sống tự lập đang trở thành lựa chọn của nhiều người trẻ tuổi, biểu hiện cho tinh thần tự chủ và khát khao khẳng định bản thân. Tuy nhiên, bên cạnh đó, không ít người trẻ lại có tư tưởng ỷ lại, dựa dẫm vào gia đình hoặc người khác. Hai lối sống trái ngược này không chỉ phản ánh sự đa dạng trong tư duy mà còn đặt ra nhiều vấn đề đáng suy ngẫm về trách nhiệm cá nhân và vai trò của giáo dục trong việc hình thành nhân cách.
II. THÂN BÀI
- Giải thích
Tự lập là khả năng tự quản lý cuộc sống, tự đưa ra quyết định và chịu trách nhiệm với những gì mình làm. Đây là một phẩm chất quan trọng, giúp con người trưởng thành và đạt được những thành công bền vững. Người trẻ sống tự lập thường thể hiện sự tự tin, tinh thần trách nhiệm và khả năng đối mặt với khó khăn. - Biểu hiện – vai trò – chứng minh
Tự lập không chỉ đơn thuần là việc tự mình làm mọi công việc mà còn đồng nghĩa với việc tự giải quyết mọi vấn đề, tự chủ động trong việc xây dựng cuộc sống của mình mà không phụ thuộc vào gia đình hay ai đó khác. Sống chủ động đòi hỏi mỗi người phải là chủ nhân của cuộc sống của mình, đặt ra mục tiêu và tự mình đưa ra kế hoạch để hoàn thành chúng, không để người khác phải nhắc nhở hay can thiệp vào những quyết định và hành động liên quan đến bản thân. Cuộc sống con người chỉ đẹp khi chúng ta sống có ý nghĩa, đầy ắp ước mơ và khả năng vươn lên để thực hiện mục tiêu. Nắm bắt cơ hội, tận dụng thuận lợi và đối mặt với khó khăn một cách chủ động giúp chúng ta trở nên năng động và sáng tạo hơn. Bạn chỉ có một cuộc sống, và vì vậy, việc sống một cách tự chủ và chủ động là chìa khóa để tận hưởng mọi khoảnh khắc và đạt được thành công.
Trong hành trình này, chúng ta không tránh khỏi những thử thách và gian khó. Nhưng bằng cách duy trì niềm tin vào một tương lai tươi sáng hơn, chúng ta có động lực để vượt qua những khó khăn hiện tại. Sống chủ động không chỉ là cách để mọi người yêu quý và tin nhiệm chúng ta, mà còn là cách để truyền đạt cảm hứng và những giá trị tích cực đến xã hội, tạo nên một cộng đồng tốt đẹp hơn. - Dẫn chứng
“Không có ai có thể giúp bạn trừ khi bạn muốn giúp bản thân mình.” – Ralph Waldo Emerson. Steve Jobs – từ một con người rất bình thường nhưng bằng tính tự lập, luôn vượt qua những thách thức của cuộc sống, không dựa dẫm vào những đồng tiền và vị thế của bố mẹ mà trở thành ông chủ của Apple vô cùng nổi tiếng. - Phản đề
Ngược lại, một bộ phận người trẻ ngày nay lại có tư tưởng ỷ lại, dựa dẫm vào gia đình hoặc người thân. Họ thường trông chờ vào sự giúp đỡ từ cha mẹ trong mọi khía cạnh của cuộc sống, từ tài chính, công việc đến các quyết định quan trọng. Lối sống này không chỉ kìm hãm sự phát triển cá nhân mà còn tạo ra gánh nặng cho gia đình và xã hội. Nguyên nhân của hiện tượng này có thể xuất phát từ cách giáo dục và môi trường sống. Nhiều cha mẹ, vì yêu thương con cái, đã bao bọc và chăm lo mọi thứ, khiến con không có cơ hội học cách tự lập. Thêm vào đó, một số người trẻ quen với lối sống tiện nghi, thoải mái mà không phải nỗ lực nên dễ dàng rơi vào tư tưởng ỷ lại. Hậu quả của lối sống dựa dẫm là rất rõ ràng. Những người trẻ không tự lập thường thiếu kỹ năng sống, thiếu tự tin và không biết cách giải quyết vấn đề khi đối mặt với khó khăn. Họ dễ rơi vào trạng thái phụ thuộc, mất phương hướng khi không có sự giúp đỡ từ người khác. - Bài học nhận thức và hành động
Để xây dựng tinh thần tự lập, trước tiên cần thay đổi nhận thức. Người trẻ cần hiểu rằng tự lập không chỉ là một lựa chọn mà còn là trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với bản thân, gia đình và xã hội. Họ cần học cách tự chịu trách nhiệm với hành động của mình, từ việc nhỏ như quản lý thời gian, chi tiêu cá nhân đến việc lớn hơn như lập kế hoạch cho tương lai. Gia đình và nhà trường đóng vai trò quan trọng trong việc rèn luyện tinh thần tự lập cho người trẻ. Cha mẹ cần tạo điều kiện để con cái được trải nghiệm, học hỏi từ những tình huống thực tế. Nhà trường cũng cần đưa các hoạt động rèn luyện kỹ năng sống vào chương trình giảng dạy, giúp học sinh phát triển sự tự tin và khả năng ứng phó với thử thách. Bên cạnh đó, xã hội cần tạo ra những cơ hội để người trẻ thử sức và khẳng định bản thân. Các chương trình thực tập, hoạt động tình nguyện hoặc làm thêm không chỉ giúp họ tích lũy kinh nghiệm mà còn là môi trường để họ học cách sống độc lập. - Liên hệ bản thân
Đối với em là học sinh em phải thường xuyên rèn luyện tính tự lập từ sớm để bản thân trưởng thành, tự tin, chủ động, có khả năng vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong học tập và rèn luyện.
III. KẾT BÀI
Sống tự lập hay ỷ lại là hai lựa chọn mà mỗi người trẻ đều phải đối mặt. Tự lập là con đường dẫn đến sự trưởng thành, thành công và hạnh phúc bền vững, trong khi ỷ lại chỉ mang lại sự thụ động và phụ thuộc. Mỗi người cần tự nhìn nhận và lựa chọn lối sống phù hợp với mình, đồng thời ý thức rõ ràng về trách nhiệm cá nhân. Gia đình, nhà trường và xã hội cần đồng hành, hỗ trợ người trẻ trên hành trình trưởng thành, giúp họ trở thành những cá nhân tự chủ và có ích cho cộng đồng.
Bài văn mẫu NLXH về vấn đề: Tự lập hay ỷ lại
Trong xã hội hiện đại, xu hướng sống tự lập đang trở thành lựa chọn của nhiều người trẻ tuổi. Đây chính là biểu hiện cho tinh thần tự chủ, khát khao khẳng định bản thân và vươn lên làm chủ cuộc sống. Tuy nhiên, bên cạnh những người luôn nỗ lực tự lập, vẫn còn không ít người trẻ có tư tưởng ỷ lại, dựa dẫm vào gia đình hoặc người khác. Hai lối sống trái ngược này không chỉ phản ánh sự khác biệt trong tư duy mà còn đặt ra nhiều vấn đề đáng suy ngẫm về trách nhiệm cá nhân và vai trò của giáo dục trong việc hình thành nhân cách.
Tự lập là khả năng tự quản lý cuộc sống, tự đưa ra quyết định và chịu trách nhiệm với những gì mình làm. Đây là một phẩm chất rất quan trọng, giúp con người trưởng thành, đạt được những thành công bền vững. Người trẻ sống tự lập thường thể hiện sự tự tin, tinh thần trách nhiệm và bản lĩnh khi đối mặt với khó khăn. Tự lập không chỉ đơn giản là tự mình làm mọi việc, mà còn là sự chủ động giải quyết mọi vấn đề, tự xây dựng cuộc sống của mình mà không phụ thuộc vào ai. Một người sống tự lập biết đặt ra mục tiêu, tự đưa ra kế hoạch để thực hiện, không cần người khác phải nhắc nhở hay can thiệp vào những quyết định của bản thân. Cuộc sống chỉ thực sự có ý nghĩa khi chúng ta dám ước mơ, dám hành động và chủ động vượt qua khó khăn để biến ước mơ thành hiện thực. Trong hành trình đó, dù không tránh khỏi thử thách, gian nan, nhưng bằng niềm tin vào một tương lai tươi sáng hơn, mỗi người sẽ có động lực để vượt qua mọi trở ngại. Sống chủ động không chỉ giúp ta được yêu quý, tin tưởng mà còn truyền cảm hứng tích cực, tạo nên một cộng đồng tốt đẹp hơn.
Thực tế đã có rất nhiều tấm gương tiêu biểu cho tinh thần tự lập. Ralph Waldo Emerson từng nói: “Không có ai có thể giúp bạn trừ khi bạn muốn giúp bản thân mình.” Steve Jobs chính là minh chứng rõ ràng nhất. Từ một chàng trai bình thường, ông đã kiên trì tự lập, vượt qua những thất bại, thử thách, không dựa dẫm vào đồng tiền hay vị thế của gia đình, để rồi trở thành người sáng lập nên tập đoàn Apple danh tiếng toàn cầu.
Ngược lại, trong cuộc sống ngày nay, vẫn tồn tại không ít người trẻ có lối sống ỷ lại, dựa dẫm vào gia đình, người thân. Họ trông chờ vào sự giúp đỡ của cha mẹ trong mọi chuyện, từ tài chính, công việc đến cả những quyết định quan trọng. Lối sống này không chỉ khiến họ kém tự tin, thiếu kỹ năng sống mà còn tạo gánh nặng cho gia đình và xã hội. Nguyên nhân của thực trạng này một phần xuất phát từ cách giáo dục và môi trường sống. Nhiều bậc cha mẹ vì thương con mà che chở, bao bọc quá mức, khiến con không có cơ hội rèn luyện tính tự lập. Một số bạn trẻ thì quen với cuộc sống tiện nghi, thoải mái, dẫn đến tâm lý ỷ lại, lười biếng. Hậu quả là khi không còn sự hỗ trợ của người thân, họ dễ rơi vào trạng thái hoang mang, mất phương hướng và khó có thể tự đứng vững trước thử thách.
Để xây dựng tinh thần tự lập, trước hết người trẻ cần thay đổi nhận thức. Cần hiểu rằng tự lập không chỉ là một lựa chọn mà còn là trách nhiệm của mỗi cá nhân với bản thân, gia đình và xã hội. Người trẻ phải học cách chịu trách nhiệm với hành động của mình, từ việc nhỏ như quản lý thời gian, chi tiêu cá nhân đến những việc lớn hơn như lập kế hoạch cho tương lai. Gia đình, nhà trường đóng vai trò quan trọng trong việc bồi dưỡng tinh thần tự lập cho con em. Cha mẹ nên tạo điều kiện cho con trải nghiệm, học hỏi qua thực tế. Nhà trường cần lồng ghép rèn luyện kỹ năng sống vào chương trình giảng dạy, giúp học sinh tự tin, bản lĩnh trước thử thách. Bên cạnh đó, xã hội cần tạo cơ hội cho người trẻ thử sức qua các chương trình thực tập, hoạt động tình nguyện, làm thêm — không chỉ tích lũy kinh nghiệm mà còn học cách sống độc lập.
Là một học sinh, em ý thức rằng mình cần rèn luyện tính tự lập từ sớm. Em luôn cố gắng quản lý thời gian học tập, tự giác hoàn thành nhiệm vụ, chủ động giải quyết những khó khăn trong học tập và cuộc sống. Tự lập chính là hành trang quan trọng giúp em tự tin hơn trên con đường trưởng thành.
Sống tự lập hay ỷ lại là hai lựa chọn mà mỗi người trẻ đều phải đối mặt. Tự lập chính là con đường dẫn đến sự trưởng thành, thành công và hạnh phúc bền vững; trong khi ỷ lại chỉ mang lại sự thụ động và phụ thuộc. Mỗi người cần tự nhìn nhận, lựa chọn lối sống phù hợp, đồng thời ý thức rõ về trách nhiệm cá nhân. Gia đình, nhà trường và xã hội cần đồng hành, hỗ trợ người trẻ trên hành trình trưởng thành, để họ trở thành những cá nhân tự chủ, có ích cho cộng đồng.